Iwe unoona here nhevedzano yematsotsi umo vazhinji vanokwezva kutsvaga ma smartphones uye nekuona iyo data yainayo? Kana iwe waifunga kuti ichi chaingova "dramatization" yemamiriro ezvinhu, hazvisi. Mafonifoni anovanza huwandu husingadaviriki hweruzivo hunogona kutibatsira, asi hunogonawo kutikuvadza.
Ichi chinyorwa chakagadzirirwa zvinangwa zveruzivo chete, uye isu hatichishandise kukukurudzira kuita chero chinhu.
Kubvumbi apfuura, mapurisa muNebraska akapomera mumwe Jessica Burgess nekubvumidza mwanasikana wake ane makore 17 okuberekwa kuwana kubvisa pamuviri, izvo zvinonzi hazvisi pamutemo munyika ino yeUS. Mapurisa akakwanisa kuwana mutongo wedare waimanikidza Meta kuti ape mameseji asina kunyorwa akatumirwa pakati pake nemwanasikana wake nezvekutora nekushandisa mapiritsi ekubvisa pamuviri.
Ino haisiriyo chete nguva iyo data yevashandisi yakashandiswa kupa mapurisa humbowo hwekupomera vanobvisa nhumbu mumatunhu asina tsika iyi, uye haizove yekupedzisira. Zviri nyore kutsamwa pano paFacebook (Metu) nekuti izvi informace inopfuura kune zvakakodzera zvikamu, asi zvinongofanira kudaro. Iyo kambani yakagamuchira chikumbiro chepamutemo kubva kune vezvemitemo uye pane imwe chete sarudzo isingatungamirire kumhosva - kutevedzera.
Unogona kufarira
Zvakajeka maonero akasiyana
Tekinoroji senge smartphone inoita kuti hupenyu hwedu huve nyore uye hwakabatana kupfuura nakare kose. Nekudaro, nemabhenefiti avo anouya zvakanyanya kunetseka, kunyanya kana zvasvika pakuchengetedza data rako pachako. Imwe yenyaya dzakanyanya kukosha munharaunda iyi chiyero chekuti makambani etekinoroji anofanirwa kuburitsa data remushandisi kune vemutemo kana vakadaidzwa. Iyi inyaya yakaoma ine mativi maviri akasiyana.
Imwe yenharo huru dzinoiswa pamberi mukufarira makambani etekinoroji anopa data nezvevashandisi vavo ndeyekuti zvakakosha kuferefeta nekugadzirisa mhosva. Masangano ezvemitemo anovimba zvakanyanya nedata iri kuona nekubata vanhu vanofungirwa, uye nekuti makambani etekinoroji anowanzo kuwana, anoburitsa data. Unogona kuzviona sekupinda pakavanzika, asi ukazvitarisa nerumwe rutivi, kureva kuti semunhu akabatwa, zvinogona kuita kuti vapari vemhosva vatongwe.
Imwe nharo inowanzotaurwa ichifarira makambani etekinoroji anopa mushandisi data ndeyekuti inogona kubatsira kudzivirira hugandanga nezvimwe mhirizhonga. Kare kare, data kubva pasocial media mapuratifomu akashandiswa kuona vanhu vari kuronga kumwe kurwiswa. Ivo nokudaro vakadziviswa kunyange zvisati zvaitika, sezvinopupurirwa nekuedza kwe kidnapping Gavhuna weMichigan Gretchen Whitmer. Ehe, zvinonzwika sechimwe chinhu kunze kweiyo sci-fi bhaisikopo Minority Report, asi hapana chinofanotaurwa pano, asi chakaongororwa.
Chengetedzo uye zvakavanzika marongero
Kune rimwe divi, vazhinji vanopokana kuti makambani ehunyanzvi haafanirwe kumanikidzwa kupa chero data nekuti inotyora kodzero dzevanhu dzekuvanzika. Imwe nharo ndeyokuti inogona kukuvadza vasina mhosva. Mune zvimwe zviitiko, vanhu vasina mhosva vanogona kunge vakabatanidzwa mukuferefeta nekuda kwekuti data yavo yakaverengerwa mune yakakura seti yedata yakaburitswa. Iyo data inogona zvakare kushandiswa kunanga zvisiri izvo kune dzimwe nharaunda. Semuyenzaniso, kana vezvemitemo vaikwanisa kuwana ruzivo rwezvinotendwa nevanhu vezvematongerwo enyika, zvavanotenda, kana rudzi, kushandisa kwavo kwaigona kukonzera rusarura uye kutyorwa kwekodzero dzevanhu.
Unogona kufarira
Nzira yekubuda nayo sei?
Dambudziko chairo nderekuunganidza, kuchengetedza uye kushandiswa kwedata redu pachedu. Zviri nyore kunongedzera munwe kune mashoma epamusoro makambani epamusoro (Apple, Meta, Google, Amazon), asi zvakaoma kuwana chigadzirwa chakabatana neinternet kana sevhisi isingaunganidze data rako. Wese munhu anongozviita uye hazvichinje nekuti data rako imari kumakambani aya. Kana iwe uchida kubuda mazviri, hauna zvakawanda zvingasarudzwa.
Shandisa meseji encryption, rega kugovera chero chinhu chidiki pamusoro pako pamhepo, dzima maficha uye sarudzo sekuwana nzvimbo yemudziyo wako pese paunogona. Dzima Bluetooth kana usipo kumba, uye kana uchizoita chimwe chinhu chausingadi kuti chero munhu azive nezvacho, ingosiya foni yako kumba. Zvakare, isu tinotaura kuti isu hatisi kukurudzira chero munhu kuita chero chinhu, isu tiri kungotaura chokwadi. Zvese zvine mativi maviri kumari uye zvinongoenderana nekuti iwe wakamira pa "chakanaka kana chakashata".
